Trước đây Tiến cũng suy nghĩ việc đi xin việc là việc mình phải khép nép, lễ độ, cần tỏ ra vẻ ân cần cầu xin người ta cho làm việc thì mình mới kiếm được tiền, thì người ta mới bỏ tiền ra trả lương nuôi mình sống.
Nhưng hiện tại, khi hiểu được thực chất của nó, Tiến mới thấy, thực ra, không phải người tuyển dụng, mà cụ thể là không phải ông chủ trả tiền cho mình, mà là một người khác, một người rất gần gũi với chúng ta đấy.
Ai trả tiền cho ai?
Người gần gũi ấy không ai khác chính là bản thân mình. Tiền lương mang danh nghĩa là tiền do chủ chi trả nhưng thực chất là tiền do chính mình làm ra mà thôi. Người chủ chỉ đóng vai trò môi giới, cung cấp công cụ hỗ trợ và môi trường để mình tiếp xúc với công việc và kiếm ra tiền.
Lượng tiền mà bạn kiếm ra sẽ được chia theo một tỷ lệ nhất định nào đó, lấy ví dụ là 1/2 chẳng hạn. Nghĩa là nếu bạn làm ra được 2 triệu thì bạn giữ lại 1 triệu (được gọi là lương) còn 1 triệu đem cho chủ.
Như vậy, ở đây, người cho tiền là bạn, người được nhận tiền là chủ. Vì vậy, người đáng phải được nể trọng và chiều chuộng là bạn chứ không phải ai khác. Tuy nhiên, vì không hiểu được vấn đề, mọi người làm thuê vẫn chỉ như những nô lệ thời hiện đại, ngoan ngoãn và cam chịu. Ẩn sau những vẻ ngoài lịch thiệp và văn hóa của những con người đó, là những tâm hồn lúc nào cũng lo sợ, bất mãn và bạc nhược.
![]() |
*Beep* mày đã làm cái tao bảo chưa? Tao là sếp đấy. |
Thực chất của phỏng vấn xin việc
Dùng từ "xin" để các bạn thấy đầu óc của người làm thuê mình bị trị đến mức nào. Và chúng ta thường hão huyền về một tương lai tươi sáng đang đến, một cơ hội đầy thơ mộng đang đợi. Trong khi, thực chất của vấn đề trần trụi hơn rất nhiều.
Phỏng vấn chính là để người được nhận tiền (chủ) nói cho người sẽ cho tiền (tớ) về các công cụ và môi trường của công ty, để người trả tiền biết được khả năng là họ có thể kiếm được bao nhiêu tiền. Từ đó hai bên thỏa thuận tỷ lệ chia chác cho mỗi tháng. Và cái đó được gọi bằng mỹ từ "Deal lương".
Tuy nhiên, hầu hết các vị tuyển dụng của Việt Nam đều mập mập mờ mờ để làm rối người làm thuê, để những người làm thuê này thấy tự ti hơn và xác lập những tỉ lệ thấp, có lợi cho chủ nhà. Nhiều khi chủ còn cử mấy ông bạn làm thuê như mình ra để xem "chúng nó" (danh xưng trong vị trí làm chủ) tự hành hạ nhau, bởi lúc đó, kẻ tuyển dụng và người được tuyển là cùng một nhóm, chẳng ai hiểu gì về cái tỷ lệ ma quỷ nào đó thì sao mà xác lập những thứ đúng đắn được.
![]() |
Tìm mọi biện pháp gây áp lực khi phỏng vấn |
Nếu bạn nhận mức lương thấp ngay lúc vào làm, thì đơn giản là bạn thua trò chơi thỏa thuận hoặc bị những tên làm thuê vớ vẩn nào khác làm trò, chứ chưa chắc liên quan gì đến năng lực yếu kém của bạn.
Tôi muốn bạn hiểu để không phải lo lắng khi đem mức thu nhập khởi điểm ra để đong đếm tài năng với người khác. Và không tự kiêu về mức lương to đùng khi mới vào làm của bạn.
Thực chất của tăng lương
Thực chất của việc tăng lương cũng chẳng tốt đẹp gì hơn so với vụ phỏng vấn. Nó đơn giản chỉ là bàn bạc để thay đổi tỷ lệ chia chác mỗi tháng.
Đương nhiên, người chủ chả ngu gì để mất tiền, họ sẽ làm cho việc đó giống như là ban phát ơn huệ, để bạn cảm kích và nai lưng ra làm như nô bộc trung thành.
Rốt cuộc, dù tỉ lệ mới xác lập nhưng vì bạn quá cố gắng nên lượng tiền bạn làm ra lại ngày nhiều hơn nên tỉ lệ lại quay về lúc bạn đâu. Bởi lúc thỏa thuận, chả ai nói về cái tỷ lệ nào đó cả, mọi người chỉ nhìn vào một mốc cố định ngu ngốc nào đó mà thôi.
![]() |
Chẳng có gì thú vị hơn mua vui từ người làm thuê như thế |
Còn mấy cái đánh giá về năng lực, thiên tài gì gì đó, chỉ là ba xạo thôi. Ánh sáng càng mạnh mẽ, lũ thiêu thân càng mộng tưởng và dân hiến cuộc đời mình. Thế thôi.
Nếu là ông chủ
Tỷ lệ 1/2 chỉ là ví dụ, con số này có thể đôi khi lên 1/10 thậm chí 1/100 hoặc 1/1000 với những người làm thuê siêu mê muội và thích được khai thác.
Một ông chủ với 100 nhân viên, mỗi nhân viên kiếm được 100 triệu mỗi tháng thì tổng tiền kiếm được là 10 tỷ. Cho tỷ lệ là ăn chia là 1/10 thì 1 tỷ sẽ dành trả lương nhân viên (mỗi người vui vẻ cầm 10 triệu) còn lại bạn chủ bỏ túi 9 tỷ. Công thức nhỏ bé này đôi khi lại đánh đố những đầu óc nhân viên quá thông minh và mộng tưởng.
Kết
Đương nhiên, không phải tất cả các công ty trên thế giới đều áp dụng mô hình này (Tiến sẽ có bài viết về các mô hình này). Nhưng số công ty đang theo quy luật này là cực lớn, trải khắp thế giới, phổ biến ngay cả tại Mỹ, châu Âu, chiếm tuyệt đại đa số ở các nước châu Á, và đặc biệt là ở Việt Nam, nơi đã quen với nề nếp phong kiến tá điền.
Dù là công ty nước ngoài nhưng người làm việc là Việt Nam thì mọi chuyên vẫn cứ theo lề lối kính nịnh mà thôi. Ngay cả quan chức chính quyền, những người mà dân làm thuê như chúng ta ngày đêm đem tiền trả lương, mà chúng ta còn co ro sợ sệt, thì huống chi những người mà chúng ta cứ nghĩ là đang trả tiền cho mình thì còn kính sợ đến mức nào nữa.
Quản lý, lương cao, tài năng, dự án khủng...? Tôi chỉ biết cười vào mặt của chính mình và mọi người thôi. Hi hi hu.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét